[Español ]

abalak elikadura begetala

Sarrera

Elikadura %100 begetala bermatzen duten osasun-arloko erakunde eta profesional batzuk
Sarritan, beganoak, begetalianoak, begetarianoak eta, oro har, landareetan oinarritutako elikadura daramaten gainerako pertsonek (baita hainbat eremutako profesionalek egindakoak ere) elikadura %100 begetala osasungarria den zalantzan jartzen duten iruzkinak jasan behar izaten ditugu (eguneratuta ez daudelako edo interesengatik).
Hala ere, osasun-erakunde eta -profesional askok publikoki egiten dute dieta beganoen eta begetalen aldeko jarrera, ikerketa zientifikoek bermatuta, eta, are gehiago, herritar guztientzat sustatzearen eta ezartzearen alde egiten dute.

Guztiak bat datoz funtsean honetan:

“Behar bezala planifikatutako (*) dieta begetarianoak, dieta guztiz begetarianoak edo beganoak barne, osasungarriak dira, nutrizioaren aldetik egokiak, eta osasunerako onurak ekar ditzakete zenbait gaixotasunen prebentzioan eta tratamenduan.
Ondo planifikatutako dieta begetarianoak egokiak dira bizi-zikloaren etapa guztietarako, haurdunaldia, edoskitzea, haurtzaroa, umezaroa eta nerabezaroa barne, bai eta kirolarientzat ere.”

(*) «Behar bezala planifikatuta» esateak «perogrullo» egia da (eta ez zaie soilik elikadura %100 begetal eta beganoari aplikatzen); izan ere, edozein dietak, berriro esango dut, EDOZEIN DIETAK (baita orojaleak ere), «Behar bezala planifikatuta» ez badago, zerbaiten gabeziak, defizitak edo gehiegikeriak izango ditu.
Beraz, ez genuke etengabe esan beharko koletila hori, ezta dieta beganoa eta beganoa deabrutzen ere, behin eta berriz adieraziz «behar bezala planifikatuta» egon behar duela osasungarria izan dadin, jakina baietz, dieta edo elikadura-mota GUZTIAK bezala.

Elikatzearen %100 begetalaren alde agertzen diren erakunde eta profesional batzuen zerrenda txiki bat da hau.

Nazioarteko eremua

Academia Americana de Nutrición y Dietética (ADA) 72.000 profesional baino gehiago biltzen dituen elkartea Dokumentu 1

Dokumentu 2

Dokumentu 3

Dokumentu 4

Dokumentu 5

Dokumentu 6

Dokumentu 7

Dokumentu 8

Dokumentu 9

Dokumentu 10

Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics Dokumentu 1

Dokumentu 2

Dietitians of Canada Dokumentu 1

Dokumentu 2

Dokumentu 3

Canadian Pediatric Society 2.500 pediatra biltzen dituen elkartea Dokumentu 1
British Dietetic Association (BDA) 9.000 profesional baino gehiago biltzen dituen elkartea Dokumentu 1

Dokumentu 2

Dokumentu 3

Dokumentu 4

British Medical Association (BMA) 159.000 mediku eta 19.000 medikuntza-ikasle baino gehiago biltzen dituen elkartea Dokumentu 1

 

British Nutrition Foundation Dokumentu 1

Dokumentu 2

Dokumentu 3

Dokumentu 4

Dokumentu 5

Dokumentu 6

Canadian Medical Association (CMA) 75.000 profesional baino gehiago biltzen dituen elkartea Dokumentu 1
American Journal of Clinical Nutrition Dokumentu 1

Dokumentu 2

Academia Americana de Pediatría 67.000 pediatra baino gehiago biltzen dituen elkartea Dokumentu 1
Physicians Committee for Responsible Medicine Dokumentu 1

Dokumentu 2

Dokumentu 3

Dokumentu 4

Dokumentu 5

Dokumentu 6

New Zeland Dietetic Association Dokumentu 1

Dokumentu 2

Ministry of Health (New Zeland) Dokumentu 1
British National Health Service Dokumentu 1
Mayo Clinic Dokumentu 1
Heart and Stroke Foundation of Canada Dokumentu 1
Mundu osoko kardiologoak Dokumentu 1
Science Direct Dokumentu 1

Dokumentu 2

Today’s Dietitian Dokumentu 1
Francesca Crowe, University of Birmingham Dokumentu 1
Centro Aleman de Investigación del Cancer Dokumentu 1
US National Library of Medicine Dokumentu 1
Zhejiang University of China Dokumentu 1
Complete Care Program of the Southern California Permanent Medical Group Dokumentu 1
Loma Linda University Dokumentu 1

Dokumentu 2

Slovak Medical University Dokumentu 1
Department of Food Science, Biotechnical Faculty, University of Ljubljana, SI-1000 Ljubljana, Slovenia Documentu 1
Sociedad Argentina de Nutrición Dokumentu 1
Ministerio de Salud. Argentina. Dokumentu 1
Harvard Medical School Dokumentu 1
Department of Health and Human Services (HHS)
US Department of Agriculture (USDA) Dokumentu 1
Australian National Health and Medical Research Council Dokumentu 1
Associaçao Portuguesa dos Nutricionistas Dokumentu 1
American Cancer Society Dokumentu 1
Americana Diabetes Association Dokumentu 1
American College of Sports Medicine Dokumentu 1
Rady Children’s Hospital San Diego. California Dokumentu 1
World Cancer Research Fund International Dokumentu 1
American Institute for Cancer Research Dokumentu 1
Departamento de salud del Gobierno de Hong Kong Dokumentu 1
European Journal of Clinical Nutrition Dokumentu 1
Beirut-eko Hayek Ospiale beganoa Dokumentu 1
Australiako Dietisten eta Nutrizionisten Elkartea Dokumentu 1

Dokumentu 2

Sociedad Italiana de Nutrición Humana Dokumentu 1
Ministério da Saúde. Republica Portuguesa Dokumentu 1
Northen Ireland Goverment Dokumentu 1
American Heart Association Dokumentu 1
Scottish Goverment. Food in hospitals. Dokumentu 1
Autorités suisses (Office fédéral de la santé publique) Dokumentu 1
Center for Young Women’s Health. Boston Children’s Hospital. Dokumentu 1
New Zeland Nutrition Foundation Dokumentu 1
Concordia University. Canada. Dokumentu 1
Canadian Pediatric Society Dokumentu 1
Nemours Children Health Foundation. Florida. Dokumentu 1
Physicians Association for Nutrition (several countries) Dokumentu 1
British Columbia Goverment Dokumentu 1
Michael Klaper,
Colin Campbell,
Caldwell Esselstyn,
Dean Ornish,
Michael Greger,
Jack Norris,
John McDougall,
Neal Barnard,
Joel Fuhrman,
Alan Goldhamer, Doug Lisle,
Matt Ledermn,
Alona Pulde,
Thomas M. Campbell, Garth Davis,
Pam Popper,
Ginny Messina,
Joel Kahn,
Jeff Novick,
Julianna Hever,
e.a.
Mediku begano eta/edo elikadura beganoaren aldeko profesional ospetsuak Dokumentu 1
Laura Scott, MSc Nutrition,Viva!Health (formerly VVF) Snr Nutritionist Dokumentu 1
Craig WJ Dokumentu 1
Micaela C. Karlsen, and others. Dokumentu 1

 

Estatu eremua

Asociación Española de Dietistas-Nutricionista (AEDN) Dietistak/Nutrizionistak Dokumentu 1

Dokumentu 2

Grupo de Revisión y Posicionamiento (GREP) de la AEDN Dietistak/Nutrizionistak Dokumentu 1
Revista Española de Pediatría Mediku Pediatrak Dokumentu 1
Miriam Martinez Mediku Pediatra Dokumentu 1

Dokumentu 2

Dokumentu 3

Dokumentu 4

Lucía (Dime qué comes) Dietista/Nutrizionista Dokumentu 1
Aitor (Mi dieta cojea) Dietista/Nutrizionista Dokumentu 1
La Gaceta Médica (n. 175 / 2006) Dokumentu 1
Escuela Andaluza de Salud Pública Dokumentu 1
Cristina Santiago Dietista/Nutrizionista Dokumentu 1

 

Ikusten den bezala, osasun-erakunde eta -profesional asko eta askotarikoak dira planetaren luze-zabalean elikadura beganoa eta %100 begetala izatearen alde egiten dutenak, eta ia ezinezkoa da guztiak jartzea.

Hala ere, gure eremu geografikoan, zoritxarrez, nahiz eta landare-dieta orekatuaren aldeko ebidentzia guztiak eskuragarri izan, gizarteak oro har, eta OSASUN-arloko eta HEZKUNTZA-sektoreko (herrialde honetan bereziki) profesional eta arduradun askok oraindik ez dute informazio hori ezagutzen (edo ezagutzen badute, onartu eta eguneratu nahi ez dutela dirudi), eta nolabaiteko «etsaitasunez» eta aurreiritziz tratatzen dituzte pertsona eta familia beganoak.

Espero dezagun zerrenda txiki honekin aldaketak bistaratzen hastea, bai profesionalen artean, bai herritarren artean oro har, landare-dietei buruz dugun okerreko ideiari dagokionez.

Zerrenda hau irekia da, hau da, erakunde eta profesional gehiago ezagutu ahala, sartu egingo ditut, eta, beraz, parte har dezakezue iruzkin bat utzita edo mezu elektroniko bat bidalita, erakundearen edo profesionalaren izenarekin, eta dokumentu, orri edo abarretarako esteka bat, elikadura beganoaren eta/edo %100 begetalaren alde dagoela zehazten duena.

Horri buruzko informazioa gehitzeko, azterlan eta dokumentu gehiago kontsultatzen jarrai dezakezu esteka hauetan:

Go vegan!