[Español ] [Français ] [English ]
Donejakue Bideak Euskal Herrian zehar: aukerak beganoentzat
(2021/5/5ean eguneratuta) Denejakue bidea egingo dutenei, eta jateko edo erosteko aukera beganoak bilatzen dutenei, erabilgarria izango delakoan idazten dut gida txiki hau. Ez daude toki asko, baina hasiera bat da. Informazioa duten tokiak urdinez markatuta daude.
Donejakue bidea Europa osoko erromesek Compostelako Donejakue izen historikoa duen Santiago de Compostela hirira (Galizia, Espainia) iristeko eta handik itzultzeko egiten duten bidea da. Hiri hartako Done Jakue katedralean dauden Done Jakue apostoluaren erlikiak izan ziren erromesaldia sortzeko arrazoia
UNESCOk gizateriaren ondare izendatu zuen Espainiako bide zatia 1993an (Euskal Herriko zati bat barne), eta Frantziakoa 1998an. Europako Kale Nagusi izendapena ere jaso du, eta 2015ean «Jatorrizko Bidea», «Iparreko Bidea edo Kostaldeko Bidea», «Barnealdeko Bidea edo Euskal-Errioxako Bidea» eta «Liebanako Bidea» izendapen berdina jaso dute.
De Manfred Zentgraf, Volkach, Germany – Manfred Zentgraf, Volkach, Germany, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=748316
Euskal Herria ondorengo bideak zeharkatzen dute:
Frantses Bidea
Frantses Bidea edo Nafarroako Bidea Espainiako Donejakue biderik ezagunena eta erabiliena da. Izuran sortzen da, Frantziako lau bide nagusienetako hirutako erromesak elkartzen diren lekuan eta Orreagatik barrena jarraitzen du Espainian Santiago de Compostelaraino, Nafarroa, Errioxa, Burgos, Palentzia, Leon eta Lugo igarota.
Frantses Bidea, Nafarroan elkartzen diren Frantses bi adarrekin hasten da:
1) Donibane Garazitik, Nafarroako Frantses Bidea
Frantziako bide nagusietatik hiru: “Via Turonensis”, “Via Lemovicensis” eta “Via Podiensis”, Donibane Garazin batzen dira, gero Pirineoak zeharkatzen Roncesvalles mendatetik.
2) Aragoitik, Nafarroako Frantses Bidea
Camino Aragonés edo Aragoiko Bidea Frantziako laugarren bide nagusia den Via Tolosana bidearen jarraipena da. Somportetik barrena jarraitzen du Espainian bideak, Huescan, Zaragozan eta Nafarroan barrena, Garesa heldu arte. Herri horretan elkartzen da Nafarroako Bidearekin, Santiago de Compostelarainoko tartea egiteko.
Adar biak Gares-en (Nafarroa) batzen dira. Errioxa, Burgos, Palentzia, Leon eta Lugo segitzen du Santiago de Compostelaraino.
Frantses Bidea Nafarroan:
De Dhidalgo – Trabajo propio, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2839959
Ibildea Euskal Herritik:
| NAFARROA BEHEREA | ZUBEROA | ZUBEROA |
| Via Turonensis |
Via Podiensis | Via Tolosana |
| Erango | Ospitalepea | |
| Donapeleu | Arüe – Ithorrotze – Olhaibi | Maule – Lextarre |
| (Donapeleun Via Lemovicensis -ekin bat egiten du) | (Izura – Azme -tik jarraitzen du) | NAFARROA BEHEREA Donaixti – Ibarre |
| Izura – Azme | (Izura – Azme -tik jarraitzen du) | |
| Ibilbide nagusia |
Luzaidetik Ibañeta mendatearen alternatiba | |
| NAFARROA BEHEREA |
NAFARROA BEHEREA | |
| Donibane Garazi | Donibane Garazi | |
| Huntto (Eiheralarre / Saint – Michel) | Arnegi | |
| Orisson (Uharte Garazi) | ||
| Collado Bentartea / Col de Bentarte | NAFARROA | |
| Ibilbide nagusia |
||
| NAFARROA | Luzaide | |
| Lepoeder | ||
| Ibañeta | Ibañeta (Ibilbide nagusitik jarraitzen du: Orreaga, …) |
|
| Orreaga | ||
| Auritz | Aragoitik sarrera Nafarrora | Sigüestik aldaera |
| Aurizberri (Erroibar) | HUESCA eta ZARAGOZA Frantziatik Somport-era sartzen da, Canfranc, Jaca, Sangüesan bat egiteko Frantses bidearekin Nafarroan |
HUESCA eta ZARAGOZA Puente la Reina de Jaca Berdún (Berduneko kanala) Sigüés Yesa |
| NAFARROA | ||
| Bizkarreta – Gerendiain (Erroibar) | NAFARROA | Javier |
| Lintzoain (Erroibar) | Zangoza | Zangoza |
| Erro mendatea | Ledea | (jarraitzen du Aragoitik sarrerako ibilbidetik) |
| Zubiri (Esteribar) | Irunberri | |
| Larrasoaña (Esteribar) | Nardoze (Urraulbeiti) | |
| Akerreta (Esteribar) | Aldauate (Urraulbeiti) | |
| Zuriain (Esteribar) | Izko (Ibargoiti) | |
| Irotz (Esteribar) | Abintzao (Ibargoiti) | |
| Zabaldika (Esteribar) | Getze Ibargoiti (Ibargoiti) | |
| Atarrabia | Elo | |
| Burlata | Iharnotz (Noain – Elortzibar) | |
| Iruña | Otao (Noain – Elortzibar) | |
| Zizur Txikia (Zizur Zendea) | Gerendiain (Ultzama) | |
| Zarikiegi (Zizur zendea) | Tebas – Muru Artederreta | |
| Erreniegako gainaldea | Arrizabalaga (Tebas – Muru Artederreta) | |
| Uterga | Biurrun – Olkotz | |
| Muruzabal | Ukar | |
| Eneritz | ||
| Obanos | Obanos | |
| Gares | (Bide nagusitik jarraitzen du: Gares, …) | |
| Mañeru | ||
| Zirauki | ||
| Lorka (Deierri) | ||
| Bilatorta / Villatuerta | ||
| Lizarra | ||
| Aiegi | ||
| Iratxeko monasterioa (Aiegi) | ||
| Azketa (Iguzkitza) | ||
| Deio / Villamayor de Monjardín | ||
| Urbiola (Iguzkitza) | ||
| Urantzia / Los Arcos | ||
| Santsol | ||
| Dorreaga / Torres del Río | ||
| Viana | ||
| Hemendik aurrera Bidea Errioxatik jarraitzen du Sanitiago de Compostelaraino. | ||
Iparraldeko bideak:
Iparreko Bidea (Kostaldeko Bidea)
Frantziako mendebaldeko lurraldeak igarotzen dituen Soulac ibilbidearen jarraipena da, Euskal Herrian Baionatik sartu, Hendaia eta Irunen Bidasoa ibaia zeharkatu eta kostaldeari jarraituz Compostelara zuzentzen da.
Kostako bideak Arzuan egiten du bat Frantses bidearekin; hortik aurrera, bide bakarra heltzen da Obradoiro plazaraino.
Ibilbidea Euskal Herritik:
| Ibilbide nagusia |
||
| LAPURDI | ||
| Baiona | ||
| Angelu | ||
| Biarritz / Miarritze | ||
| Donibane Lohizune | ||
| Hendaia | ||
| GIPUZKOA | Errenteriatik aldaera |
|
| Irun | Irun | Astigarragatik aldaera |
| Hondarribia | Oiartzun | Oiartzun |
| Lezo | Errenteria | Astigarraga |
| Pasai Donibane | Pasai | |
| Pasai San Pedro | ||
| Donostia – San Sebastián | Donostia – San Sebastián | |
| Igeldo | ||
| Orio | ||
| Zarautz | ||
| Askizu (Getaria) | ||
| Zumaia | ||
| Itziar (Deba) | ||
| Deba | ||
| Olatz (Mutriku) | ||
| BIZKAIA | ||
| Larruskain (Markina – Xemein) | ||
| Markina – Xemein | ||
| Ziortza – Bolibar | ||
| Munitibar – Arbaiztegi – Gerrikaitz | ||
| Elexalde – Arratzu | ||
| Gernika – Lumo | ||
| Morga | ||
| Larrabetzu | ||
| Lezama | ||
| Zamudio | ||
| Bilbo / Bilbao | ||
| Kastrexana (Bilbo / Bilbao) | ||
| Barakaldo | ||
| Sestao | ||
| Portugalete | ||
| Arena hondartza (Zierbena) | ||
| Pobeña (Muskiz) | ||
| Kobaron (Muskiz) | ||
| KANTABRIA | ||
| El Haya – Ontón (Agüera) | ||
| Hemendik aurrera Kantabriatik, Asturiastik eta Galiziatik jarraitzen du, non Arzuan (A Coruña) egiten du bat Frantses bidearekin. | ||
Barnealdeko Bidea (Baionako Bidea, Arabako Bidea, Vía de Baiona, Camino Alavés, San Adriango Tunelaren Bidea, Euskal-Errioxako Bidea)
Euskal Herriaren barnealdeko Done Jakue bidea, baita Euskal Done Jakue bidea edota Baionako ibilbidea izenez deitua ere, X-XIII. mendeko ibilbide garrantzitsuena izan zen. Kostaldeko Done Jakue bidea normandiar bikingoen erasopean zegoenez eta hegoaldean Frantziar Done Jakue bidea izenez ezagutzen dena arabiaren menpean zegoenez, Baionako ibilbidea Compostelara zihoazeen erromesentzat biderik segurueena bilakatu zen.
Pirinio beldurgarriak saihestu nahi zituen orok kostako oinezkoen pasabide bakarretik jotzen zuen. Hau da, Baionara hurbildu eta itsasertzetik behera egiten zuten Bidasoa ibaira arte. Ondoren, mendiak, haranak eta Aizkorri mendilerroko San Adriango tunela zeharkatu behar ziren. Frantses Bideari lotu aurretik, Gasteizko Katedral zaharrera hurbiltzen ziren. Bidea Errioxatik jarraitzen du Santo Domingo de la Calzada-raino, non Frantses Bidearekin bat eginten da.
Saiatz-eko aldaera
Aldaera hau Gipuzkoan dago. Oria ibaiaren arroko ezkerraldeko mendietan barna doa. Aldaeerak ibilbide nagusia Hernani utzi eta Zeráin udalerrian berriz berrelkartzen da, Seguratik kilometro batzuetara (gida batzuen arabera ibilbide nagusia Zeraindik pasatzen dela aipatzen dutela kontutan izan behar da). Aldaera honek Saiatz izeneko Alkatetza Nagusitik hartzen du, gerora Saiatzko Batasunean bilakatua.
Ibilbidea Euskal Herritik:
| Ibilbide nagusia | |
| LAPURDI | |
| Baiona | |
| Angelu | |
| Biarritz / Miarritze | |
| Donibane Lohizune | |
| Hendaia | |
| GIPUZKOA | |
| Irun | |
| Oiartzun | |
| Astigarraga | |
| Oria-ko bidea |
Saiatz-eko aldaera |
| Hernani | Hernani |
| Urnieta | Lasarte-Oria |
| Andoain | Zubieta |
| Villabona – Amasa | Zizurkil |
| Irura – Anoeta | Aia |
| Tolosa | Errezil |
| Alegia | Bidegoian |
| Legorreta | Santa Marina |
| Ordizia | Ezkio-Itxaso |
| Beasain | Ormaiztegi |
| Olaberria | Mutiloa |
| Idiazabal | Zerain |
| Segura | (Segura) |
| Zegama | Zegama |
| ARABA | (Ibilbide nagusitik jarraitzen du) |
| Zalduondo | |
| Erdoñana (Donemiliaga) | |
| Agurain | |
| Ezkerekotxa (Iruraitz – Gauna) | |
| Alegría – Dulantzi | |
| Burgelu / Burgu | |
| Argandoña | |
| Arkaia | |
| Vitoria / Gasteiz | |
| Armentia | |
| Gormetxa | |
| Ariñiz | |
| Subillana Gasteiz / Subilla Gasteiz | |
| Villanueva de la Oca /Billa Oka (Treviño / Trebiñu) | |
| La Puebla de Arganzón / Argantzon (Treviño / Trebiñu) | |
| Burgueta / Burgeta (Treviño / Trebiñu) | |
| Estabelu / Estavillo (Armiñón) | |
| Haro-tik ibilbidea |
Miranda de Ebro-tik aldaera |
| ARABA | ARABA |
| Estabelu / Estavillo (Armiñón) | Estabelu / Estavillo (Armiñón) |
| Berantevilla / Beranturi | BURGOS |
| Zanbrana | Miranda de Ebro |
| Buradon Gaztaga (Bastida) | Orón (Miranda de Ebro) |
| ERRIOXA | Ameyugo |
| Briñas | Pancorbo |
| Haro | Zuñeda |
| Zarratón | Grisaleña |
| Cidamón | Cameno (Briviesca) |
| San Torcuato | Briviesca |
| Bañares | Quintanavides |
| Santo Domingo de la Calzada (non Frantses Bidearekin bat egiten da) |
Burgos (non Frantses Bidearekin bat egiten da) |
Baztango Bidea
Baztango Bidea Lapurdiko Baionan abiatzen den arren, Dantxarinea auzoan (Urdazubi) sartzen da Nafarroan. Baiona eta Iruñea artean erromatarren garaian ireki zen merkataritza-bidearen ibilbideari jarraitzen dion Donejakue Bide honi Nafarroan zeharkatzen duen lehen haranari bezala esaten zaio: Baztan. Pirinioak gurutzatuz Baztan eta Belate mendatean barna doa. Nafarroako Arre udalerrian Frantses bidearekin bat egiten da.
Ibilbidea Euskal Herritik:
LAPURDI
Baiona
Uztaritze
Zuraide
Ainhoa
NAFARROA
Dantxarinea
Urdazubi / Urdax
Amaiur / Maya
Arizkun
Elbete
Elizondo
Lekarotz
Irurita
Ziga
Aniz
Berroeta
Almandoz
Lantz
Olague
Leazkue
Etulain
Burutain
Ostitz
Enderitz (Olaibar)
Olaiz (Olaibar)
Sorauren (Eskabarte)
Arre (Eskabarte)
Udalerri honetan, Frantses Bidearekin bat egiten du eta Iruñaruntz jarraitzen du, Atarrabia eta Burlataren bidetik.
Informazio gehiago:
Non jan:
https://miuniversoverde.com/direcciones/non-jan-begano/
Non erosi:
https://miuniversoverde.com/direcciones/non-erosi-begano/
Turismoa-Eusko Jaurlaritza:
https://turismoa.euskadi.eus/contenidos/recurso_tecnico/aa30_folletos/eu_def/folletos/2011/santiago/Caminos%20del%20Norte%20Eusk.pdf
Wikipedia:
https://eu.wikipedia.org/wiki/Donejakue_bidea
No se han encontrado comentarios