Haurrentzako opariak eta jostailuak

Haurrentzako opariak eta jostailuak

[Español ]

Sarrera

Urte osoan zehar, baina bereziki Gabonak baino hilabete batzuk lehenago, etxeko adingabeei zuzendutako jostailu eta opariak iragartzeko bonbardaketa etengabea dago. Zoritxarrez, horietako asko ez dira ez egokiak ez etikoak, baina hainbeste denbora daramagu ikusten jende askorentzat dagoeneko normala dela.

Komunikabideen, webguneen eta sare sozialen bidez ematen diren «haurrentzako» iragarki askotan, mezu espezistak, rol sexistak, indarkeria eta abar sartzen dira modu subliminalean, opari erakargarrietan eta iragarki landuetan kamuflatuta. Iragarki horiek, besteak beste, animalien esplotazioa «normalizatzen» dute (animalien haztegiak, abereak hiltegira garraiatzeko kamioiak, etab.), jostailu «errugabe» moduan.

Webgune batzuk (hemen aipatuko ez direnak), are gehiago, jostailu espezistetan edo animaliak esplotatzen dituzten jardueretako jostailuetan espezializatuta daude. Jostailu horiekin ez-giza animaliak hil eta esplotatzen dituzten giza jarduerak arinkeriaz erabiltzen saiatzea, giza erabilerarako eta gozamenerako «gauzak» direlako ideia betikotuz, ez da onargarria, ez etikoki, ez pedagogikoki.

Horregatik, batez ere Gabonetan, oso garrantzitsua da espiritu kritikoa izatea eta adingabeei zuzendutako komunikabideetatik, webguneetatik eta sare sozialetatik iristen zaizkigun mezu ugari beste begi batzuekin ikustea.

Oinarrizko gomendioak

Haurrek ez-giza animaliak esplotatzea ez dakarten opariak jasotzea nahi badugu, animalien errespetuan hezten dutenak, edo, behintzat, espezismoa sustatzen ez dutenak, argi utzi beharko lirateke (baita Olentzerori, Errege Magoei, Aita Noeli eta abarri) opari-motari buruzko zenbait gomendio:

– INOIZ ez oparitu edo erosi bizirik dauden animaliak (txakurtxoak, katutxoak, txitak, etab.). Haur asko ez daude haien zaintzarako prestatuta. Eta, bestalde, ez dugu animalien merkataritza eta maskotismoa sustatu behar. Animaliaren bat ADOPTATU edo ERRESKATATU  nahi bada, gurasoen eta haurraren artean adostuta izan beharko zen, arrazoiak, erantzukizunak eta betebeharrak argi utzita, eta ez nahitaez ospakizun edo sari bati lotuta, ezta ezusteko opari baten ondorioz ere.

– Jakina, INOIZ ez oparitu edo erosi kaioletan edo itxian egotera doazen animaliak (txoriak, arrainak, dortokak, …), ez eta esekitako animaliak, ez eta barnean animalia hilak edo disekatuak dituzten jolasak ere (esperimentuetarako animaliak, tximeleta, intsektuak edo beste animalia batzuen bildumak, etab.).

– Ez egin larrua edo beste larruazal batzuk daramatzaten oparirik (arropa, eskumuturrekoak, poltsak), ez eta animalia-jatorriko materialekin egindako edo osagaiak daramatzaten oparirik ere (artilea, zeta, marfila, …). Adibidez, margotzeko pintzel bat bezalako objektu «errugabeak» animalia-ilea izan dezakete, edo Kirol-materialak animalia-larruz eginak izatea, etab.

– Rol espezistak (animalia-haztegiak, animalia-zirkuak, abere-kamioiak, jostailuzko maskotak eta osagarriak, etab.), rol sexistak (mutilentzako edo neskentzako jostailu desberdinak, haientzat desberdinak diren zereginak, lanbideak eta abar iradokitzen dituztenak, etab.), indarkeriazko rolak (ehiza, safariak, armak, gerra-jolasak, etab.) sustatzen edo iraunarazten dituzten oparirik ez egitea.

– Opariak egiterakoan ez-giza animaliei, ingurumenari edo beste pertsona batzuei esplotatu edo kaltetu baldin bazaie, opari horiek ez erostea.

– Ez oparitu animaliak erabiltzen dituzten ikuskizunetarako (pailazoak animaliekin, magoak animaliekin…) edo jardueretarako (ibilaldiak pony-etan, txitak margotzea…) edo ikuskizunetarako (zirkuak, delfinarioak…) sarrerak.

– Ez-giza animaliekiko sormena, enpatia eta sentsibilizioa, errespetua, justizia-zentzua eta abar sustatzen dituzten opariak bilatzea, adinari egokituta.

Hala eta guztiz ere, norbaitek opari desegokiren bat ekartzen badu, eta beste erremediorik ez badago, diplomatikoki onartuko dugu (gaizki ulertua izan zitekeen, eta ez da komenigarria haurren eta besteen aurrean «saio» muntatzea), eta gero familia-bilera bat egingo dugu umeari azaltzeko zergatik ez duen opari horrekin geratu behar eta zer egin behar duen: itzuli, eman, animalia bat bada: motaren arabera askatu edo zentro espezializatu batera bidali, eta abar (Hala ere, geratu nahi badu, sentsibilizazio-lan nekeza izango dugu zain). Eta oparia nork ekarri duen badakigu, hitz egin berarekin, diplomatikoki eta didaktikoki, berriro gerta ez dadin.

Beste gomendio batzuk

Aurreko oinarrizko kontsiderazioak kontuan hartuta, ingurumena eta, beraz, ez-giza animalien habitatak kontserbatzearekin lotutako beste gomendio gehigarri batzuk gehitu ditzakegu:

1. Jostailuen edo oparien materialak naturalak, biodegradagarriak eta jasangarriak izan daitezen saiatzea (plastikoa, pvc,… dutenak saihestu).
2. Saihestu pilak erabiltzen dituzten opariak/jostailuak.
3. Biltzeko-papera alde batera utzi, eta birziklatutako opari-papera, atzeratutako egunkariak erabili. Opariak biltzeko plastikoa saihestu, noski. Saihestu enbalatu gehegizko opariak/jostailuak.
4. Ekologikoa eta jasangarria lehenestea (ahalik eta tokikoena). Tokiko artisautzako opariak edo jostailuak bilatzea.
5. Kontsumismoa saihestea. Jostailu asko jasotzeak gaur egun ohitzen ari garen kontsumismo-katearekin jarraitzera baino ez du bultzatzen. Horregatik, opari «berdeak» egitera animatzen du, adibidez, zaindu dezakeen landare bat, etxean duten eta irakur dezakeen liburu bat, edo birziklatzeko kitaren bat,… hausnartzea hobe den zerbait erabilgarria oparitzea, behar den zerbait, edo beharrezkoa ez den zerbait.

Zorionez, animaliekin lotutako jostailu guztiak ez dira ez-gomendagarriak. Badira (gutxi) sentsibilizatu eta kontzientziatzen dituzten batzuk ere, adibidez, erreskatearekin eta ondoren askatzearekin zerikusia dutenak, eta abar. Zorionez, animalien esplotaziorik ez dakarten opari eta jostailu ugari ere badaude.

Ondorioa

Argazkia: www.latiendacomprometida.com

Haurren opariak/jostailuak ez dira batere «inozenteak». Ondo pasatzeko ez ezik, oso garrantzitsuak dira ikasteko, kontzeptuak osatzeko, mundua ezagutzeko, gauzen funtzionamendua ezagutzeko, sozializatzeko, etab.

«Begi begano»-ekin ikuspegi kritiko batek, ez-giza animaliak adingabeen buruetan kosifikatzeko eta esplotatzeko ideiarekin jarraitzea sustatzen ez duten aukerak bilatzean gidatuko gaitu, eta, aldiz, enpatia eta errespetua bultzatzea.

Go Vegan!